Gastronomide Franchising Modeli
Bu Yazım 29.03.2021 Tarihinde Analiz Gazetesinde Yayınlanmıştır.
http://analizgazetesi.com.tr/yazarlar/gastronomide-franchising-modeli/
Gastronomide bu iş modelini bana özetle derseniz, tadına
vakıf olduğum bir lezzeti, düşük bir maliyetle ülkenin hatta dünyanın başka bir
yerinde bire bir aynısını yiyebiliyorsam buna “Franchising Sistemi” diyebilirim.
‘Fransızca kökenli franchise sözcüğünden imtiyaz verme anlamında
türetilmiş bir kelime olan Franchising’, sözleşmeye dayalı, direkt bütünleşmiş
bir pazarlama sistemidir.
Bir markanın tabelasının ve bir kısım satış haklarının
belirli bir süre ve şartlar mukabilinde bir bedel üzerinden yatırımcıya
kiralanması da denebilir.
Bayilik sistemi de denilen ve ABD’ de doğan franchise
sistemi oradan Avrupa’ya ve sonrasında dünyaya yayılmış ve günümüzde ise
verimli ve karlı bir iş modeli olması nedeniyle popüler olan bir sistem haline dönüşmüştür.
franchising sisteminin, gastronomi sektöründe faaliyet
gösteren markaların birçoğunun yönetim ve organizasyonu içinde yer aldığı ve bu
sektörde birçok bağımsız yatırımcıya iş imkânı sağladığı görülüyor.
En büyük avantajı ise bağımsız küçük bir yatırımcının bu
sisteme girmesi sayesinde büyük bir firma gibi davranabilme fırsatını yakalıyor.
Yine rakiplerine göre işini, daha başarılı yapabilme deneyimiyle birlikte sektörel
eğitim, reklam ve pazarlama desteği alabiliyor.
Ünlü bir tantuniciyle konuşurken, “artık bu yöresel lezzetin
daha çok kişiye ulaşmasını istiyoruz” deyip 2 adet franchise verdiğini ve
bundan sonrada vermeye devam edeceklerinden bahsetti. Maliyeti metrekaresine
göre değişmekle birlikte her şey dahil 250.000 TL civarında.
Yine %75 i paket servis olan bir pizza firması, 50 m2’lik
dükkanın her şey dahil franchise bedeli 350 bin TL. Odun ateşinde döner satışı
yapan bir mekanın sahibi dostum Franchising sistemi ile büyümek istiyor.
Sizi bilmem ama tüm bunlar yeni girişimciler için bana çok
cazip geliyor.
Bayim Olur musun fuar organizatörü ve Erem Yayın Grubu Y.K. Başkanı Özhan Erem bu konuya gerçekten çok emek vermiş biri, görüşleri benim için çok değerli. Franchise sistemi hakkında, “operasyonel sistem kurulumundan, franchise el kitabına, franchise hukukundan, lokasyon yaklaşımına kadar, kapsamlı alt yapısı olan bir organize ticaret biçimi olarak yüz yılımıza damga vurmaya devam ediyor” diye konuştu.
Franchise'ın çıkış noktasının ABD ve ülkemiz dahil gıda ve gastronomi
olarak başı çektiğinin altını çizen Özhan Bey, giderek büyüyen franchise
sisteminde, gastronomik açıdan sokak lezzetlerinin ağırlıklı bir gelişme olarak
gördüğünü belirtiyor.
Gastronomi ‘de özellikle yerel lezzetlerin franchise
sistemiyle hem sağlıklı bir büyüme, hem de kârlı bir iş modeli vadettiğini anlatan
Erem, “Sektörün tek çatı örgütü Ufrad ve markalarla yatırımcıları buluşturan
MedyaFors Bayim Olur musun fuarı sektöre son yıllarda büyük bir ivme
kazandırdı” diyerek sektörde fuar çalışmalarının öneminden bahsediyor.
Yine bu konuda yıllardır sektöre emek veren iş insanı değerli
dostum Cemal Tanyel ise franchise sisteminin o klasik klişelerini hiçbir zaman
kabullenmediğini belirterek, bu sistemin doğru uygulamasını yatırımcılara
anlatmak için Franchise Academy’yi kurmuş.
“Franchise almak isteyenler de, en az verenler kadar korunup kollanan bir sistem içinde ticaret yapmalı” diyen Cemal Bey, menfaatlerin adil bir şekilde paylaşıldığı ve yatırımcıların haklarının sistemin mükemmelliği ile garanti altına alındığı bir modelden bahsediyor. Ve devamında ise, pandemi sonrası bu yeni franchise modelinin ülkemizde öncekilerden çok daha fazla rağbet göreceğine dair inancını dile getiriyor.
Bu arada bu sistemin bazı sıkıntılarını da göz ardı etmemek
lazım. Birinci öncelikli konu yatırımcı, yaptığı yatırımın karşılığını uzun
vade de olsa mutlaka alabilmeli. Yüksek rakamlı maliyetlere katlanıp zarar
etmek sisteme zarar verir, yatırımcı çekinir ve iş baltalanır. En az %20
karlılık vaadi olmalı ve bunun sürekli aktif tutulması için işletme ve karlılık
stratejileri objektif olarak paylaşılmalı.
Sektörde kontrolsüz büyümelere engel olunmalı, denetleme ve
kontrol mekanizmaları işletilmeli.
Sistemde vasıflı insanlar çalıştırılmalı. Lezzetler, kayıtlı
reçetelerde olmalı. Bu dönem özellikle paket servise önem verilmeli. Franchise’lere
satılan sarf ürünler piyasa değerinde ya da daha altında olmalı.
Özetle bu dönem gastronomide Franchising sistemiyle büyümek çok
daha mantıklı. Çünkü zincir işletmelerin büyük bir çoğunluğu gıda sektöründe ve
birçoğu da böyle büyüyor ve bir kısım AVM’ler zincir marka olmayanlara yemek
katlarında yer bile vermiyor.
Yorumlar
Yorum Gönder